IEP Eindtoets: vanaf 2023 op papier én digitaal

Ieder jaar maken alle leerlingen van groep 8 de verplichte eindtoets. Ruim 35% van alle basisscholen in Nederland kiest inmiddels voor de papieren IEP Eindtoets. Bureau ICE werkt momenteel ook aan een digitale adaptieve eindtoets. Onderwijskundige en toetsdeskundige Nicole Bonouvrie was zes jaar geleden nauw betrokken bij de ontwikkeling van de papieren IEP Eindtoets, en is nu projectleider van de ontwikkeling van de digitale IEP Eindtoets.

Waarom ontwikkelen jullie een digitale adaptieve eindtoets?
‘De papieren toetsboekjes worden gemaakt door leerlingen van alle niveaus. Dus of je nu goed bent in rekenen, of dat het wat lastiger voor je is: iedereen krijgt dezelfde toets. De digitale IEP Eindtoets is adaptief. Dat betekent dat hij meer op maat is. Dit past goed bij de visie van IEP: laten zien waar een leerling goed in is en de leerling in zijn of haar kracht zetten. Daarnaast maken steeds meer scholen gebruik van het IEP Leerlingvolgsysteem (IEP LVS). Dat bestaat uit digitale toetsen en meetinstrumenten voor taal, rekenen, leeraanpak, sociaal-emotionele ontwikkeling en creatief vermogen. Een digitale eindtoets die aansluit bij het digitale IEP LVS voelt als een logische stap.’

Wat onderscheidt de digitale toets nog meer van de papieren versie?
‘Digitaal zijn er meer mogelijkheden om vragen op andere manieren te stellen. Denk aan het aanbieden van sleep-, match- of hotspotvragen. Iedere school die voor de digitale eindtoets kiest, neemt vooraf trouwens een demotoets af. Zo kunnen alle leerlingen vooraf oefenen met dit soort vragen, zodat ieder kind – ongeacht zijn of haar digitale vaardigheden – dezelfde kans krijgt.’

Vervangt de digitale eindtoets straks de papieren?
‘Nee, dat is niet de insteek. De papieren IEP Eindtoets blijft bestaan. Het één is ook niet beter dan het ander. De twee vullen elkaar juist heel goed aan.’

Hoe dan?
‘Voor de ene leerling is een adaptieve toets een groot voordeel. Voor de andere leerling werkt een papieren toetsboekje juist beter. Scholen kunnen kiezen voor een combinatie van de twee versies binnen één klas. Je kijkt als school welke vorm het beste bij jouw school of bij jouw leerling past. Ben je gewend om veel digitaal te werken met de kinderen, dan is een digitale eindtoets logisch. Werken je leerlingen nog veel op papier, dan sluit de papieren IEP Eindtoets wellicht beter aan.’

Hoe gaan jullie te werk bij de ontwikkeling?
‘We hebben voor een adaptieve toets veel opgaven nodig. We vinden het belangrijk dat opgaven aansluiten bij kinderen van 11/12 jaar. Daarom starten we met het ophalen van relevante onderwerpen voor de toetsvragen. Ook hebben we natuurlijk keuzes gemaakt wat betreft adaptiviteit. We onderbouwen al onze keuzes vanuit de literatuur én testen het bij scholen. Komend voorjaar worden de opgaven die we in de digitale IEP Eindtoets in 2023 willen gebruiken getest onder ruim 5.000 leerlingen uit groep 8.’

Kun je een voorbeeld noemen van iets wat jullie gaan testen?
‘Uit literatuurstudies blijkt dat niet iedere leerling het prettig vindt om een tekst van een scherm te lezen. Dit heeft impact op het begrijpend lezen en het beantwoorden van de vragen. Wij onderzoeken nu bijvoorbeeld of we papieren tekstboekjes bij de digitale IEP Eindtoets gaan meeleveren, zodat leerlingen die dat willen de teksten uit een boekje kunnen lezen.’

Hoe sta jij tegenover digitaal toetsen?
‘Toetsen moeten naar mijn mening niet ingezet worden om leerlingen af te rekenen op wat ze niet kunnen, maar zijn juist bedoeld om inzichtelijk te maken wat leerlingen wél kunnen. Daarom vind ik het krachtig dat Bureau ICE naast de succesvolle papieren eindtoets, nu ook met een digitale adaptieve eindtoets komt. Een adaptieve eindtoets op papier is logistiek bijna onhaalbaar, digitaal is dit wel goed mogelijk. Een ander groot voordeel vind ik de aanvullende functionaliteiten zoals de variatie in vraagtypes en audio-ondersteuning. Ik vind het vooral goed dat scholen een keuze hebben. Ze kunnen kiezen voor de eindtoets waarbij een leerling het beste kan laten zien wat er in acht jaar tijd geleerd is.’

Op welke manier kun je als school een keuze maken?
‘Ik kan me voorstellen dat dit best lastig kan zijn. Daarom ontwikkelen we een keuzehulp, waarin we de voor- en nadelen van de digitaal adaptieve IEP Eindtoets versus de papieren IEP Eindtoets op een rij zetten. Zo kan iedere school een afweging maken wat het best past bij de leerlingen, leerkrachten en de visie op onderwijs.’

Enquête
Uit de IEP Eindtoets enquête die we jaarlijks na de eindtoetsperiode delen, blijkt dat bijna de helft van de scholen nog niet weet of ze voor een papieren of een digitale toets zullen kiezen. De reacties van de scholen gaan enerzijds over de aansluiting van hun onderwijsvisie op een digitale toets en digitale leermiddelen in zijn algemeenheid. Anderzijds twijfelen scholen aan de digitale faciliteiten en de capaciteiten van school, voor een eindtoets wil men de zekerheid dat alles werkt. Op de vraag hoe de ideale digitale IEP Eindtoets eruitziet, komt een aantal thema’s veel terug: de toets moet adaptief zijn, een combinatie van papier en digitaal zou mooi zijn. Ook zijn er veel scholen die het belangrijk vinden dat de toets lijkt op de bestaande papieren IEP toetsen wat betreft de opgaven en dat het past bij de toetsen die ze kennen vanuit het IEP Leerlingvolgsysteem.

Meer lezen over de digitale IEP Eindtoets

Schooljaar 2022-2023 lijkt nog ver weg, bij IEP zijn we al volop bezig met de ontwikkeling van de digitale IEP eindtoets. Lees meer over de digitale IEP Eindtoets. Vul het formulier in om op de hoogte gehouden te worden, binnenkort kunnen we een demo met je delen.