Blog: In gesprek met ouder en kind: leerlingen aan zet
In een eerder blog heb ik tips gegeven om in de klas met formatief handelen aan de slag te gaan. Eén van de tips daarbij was: maak de leerlingen eigenaar van hun eigen leerproces. Eigenaarschap betekent dat leerlingen verantwoordelijkheid nemen voor hun leren. In dit blog lees je meer over eigenaarschap en hoe je dit kan inzetten tijdens het ouder-kind-gesprek.
Actieve en gemotiveerde leerlingen
Leerlingen die zelf mogen meedenken over wat zij gaan leren en hoe zij dat gaan doen zijn actiever en gemotiveerder. Dit klinkt misschien als een onmogelijke opgave, want de leerlijnen staan immers grotendeels vast. Als leerkracht bepaal je daarom de kaders en binnen de kaders hebben de leerlinge de ruimte om mee te denken en eigen keuzes te maken. Dit kan je bijvoorbeeld doen door de leerdoelen aan het begin van de periode te delen. De leerlingen kunnen eventueel vooraf een diagnostische toets maken. Zowel jij als de leerlingen kunnen inschatten wat er nodig is om de leerdoelen te behalen. Geef de leerlingen hierbij verschillende keuzes, laat hen kiezen uit verschillende opdrachten of projecten om aan de doelen te werken. Zo merken ze dat ze zelf verantwoordelijk zijn voor hun eigen succes en dat ze daar dus inspanning voor moeten leveren.
Eigenaarschap bevorderen
Om eigenaar te kunnen zijn van het eigen leren zijn verschillende vaardigheden van belang: plannen, voortgang monitoren, zelfsturing, zelfregulatie. Aan al deze vaardigheden zal aandacht gegeven moeten worden wanneer je eigenaarschap van de leerlingen wil bevorderen. Het heeft de voorkeur om binnen de school met een doorgaande leerlijn te werken zodat de leerlingen stap voor stap steeds meer verantwoordelijkheid krijgen. Als leerkracht volg je de ontwikkeling van de leerlingen en geef je feedback op het proces en stimuleer je zelfreflectie. Laat de leerlingen nadenken over sterke punten en verbeterpunten, zodat zij het volgende stapje in hun ontwikkeling kunnen zetten en leren verantwoordelijkheid te nemen voor hun eigen leren. Wanneer de leerlingen succeservaringen opdoen met deze manier van werken zullen zij steeds vaker gedrag laten zien dat nodig is om tot leren te komen. Leren is niet langer iets dat zij moeten doen, leren wordt iets wat zij willen doen.
Motiverend kindgesprek: geef de leerling het woord
Op veel scholen zijn leerlingen aanwezig bij voortgangsgesprekken, misschien ook wel bij jou op school. Maar in hoeverre is er ruimte voor de leerlingen om zelf aan het woord te zijn? Wanneer je in de klas keihard aan het werk bent om de leerlingen eigenaar te maken van hun eigen leerproces, dan is de volgende stap om de leerlingen hier zelf over te laten vertellen aan hun ouders. Ook tijdens voortgangsgesprekken kan het eigenaarschap van de leerling een plek krijgen. De leerling kan zelf vertellen hoe hij de afgelopen periode heeft ervaren: wat ging er goed, wat was juist lastiger en waar komt dat door. De focus ligt tijdens het gesprek op de groei die de leerling heeft doorgemaakt. Het vertellen kan bijvoorbeeld op basis van gegevens uit het leerlingvolgsysteem of door gebruik te maken van een portfolio waarin de leerling leermomenten heeft verzameld. In het gesprek maak je samen concrete doelen voor de komende periode op basis van de behoeftes van de leerling. Deze manier van werken zorgt ervoor dat de leerlingen intrinsiek gemotiveerd zijn om aan de eigen ontwikkeling te werken.
Nadia Kuipers is juf in het basisonderwijs in de Rotterdamse Tarwewijk. Nadia houdt zich onder andere bezig met ouderbetrokkenheid, kansengelijkheid en meertaligheid. Via haar Instagram-pagina @kijkje.in.groep3 geeft zij een kijkje in haar klas.
