Mbo-docent Agnieszka Pietrzykowska: ‘Door jezelf open te stellen, durven studenten ook fouten te maken.’

Mbo-studenten staan aan het begin van hun loopbaan, maar ook van hun persoonlijke ontwikkeling. Docenten en onderwijsprofessionals spelen hierin een sleutelrol: zij zien waar kansen liggen en dagen studenten uit om het beste uit zichzelf te halen. In de rubriek Groeigesprekken spreekt TOA met mbo-docenten en coördinatoren over hoe zij bijdragen aan de groei van studenten. Hoe motiveren zij hen om net dat stapje extra te zetten? Hoe zorgen zij ervoor dat onderwijs aansluit bij ieders niveau en ambitie? En hoe helpt het TOA-toetsplatform hen hierbij? Deel 1: Agnieszka Pietrzykowska.

Waarom is docent zijn van het mbo leuk?

‘Op het mbo komen praktijk en theorie samen. Dat vind ik geweldig. Het onderwijs, en in mijn geval het vak Engels, is beroepsgericht waardoor het direct heel nuttig voelt. Veel van mijn studenten lopen stage, bijvoorbeeld in het ziekenhuis of een verpleeghuis. Het samenwerken met het beroepsveld vind ik uniek en dat maakt mijn werk dynamisch en nooit saai.’

Het Engels is beroepsgericht, zijn jouw studenten daardoor extra gemotiveerd?

‘Ik merk dat studenten Engels kunnen onderschatten. Ze denken dat ze de taal beheersen wanneer ze een cocktail op vakantie kunnen bestellen. Aan het begin van de opleiding vragen ze weleens: ‘Mevrouw, waarom moeten we nu wéér Engels leren? Dat hebben we toch al op de middelbare school gehad?’ Ik leg hen dan uit dat Engels op het mbo heel anders is, en dat het is gericht op hun toekomstige beroep. ’

Kun je een voorbeeld geven hoe jij in je lessen praktijkgericht werkt?

‘Ik gebruik realistisch materiaal, bijvoorbeeld uit het Jeroen Bosch Ziekenhuis in Den Bosch waar veel studenten stage lopen. Bij een van mijn opdrachten moeten studenten bijvoorbeeld een patiënt de weg wijzen met behulp van de plattegrond van het Jeroen Bosch Ziekenhuis. Of ze houden een vraaggesprek met behulp van echte formulieren uit dat ziekenhuis, om erachter te komen om welke gezondheidsproblemen iemand heeft. Studenten herkennen het materiaal van hun stageplek. Dat motiveert ze om met de opdracht aan de slag te gaan, en alles wat ze leren te gebruiken in de praktijk.’

Hoe evalueer jij met studenten?

‘We beginnen met een nulmeting, die laat ons weten waar studenten aan het begin van het traject staan. Wij werken met portfolio’s waarin alle vaardigheden terugkomen. Iedere periode wordt een vaardigheid gemeten. Daarnaast zijn we twee jaar geleden begonnen met peer feedback, waarbij studenten elkaar feedback geven op een presentatie. Ik deel de studenten op in groepjes van vier. Een van hen geeft een presentatie, de andere drie mogen hun klasgenoot beoordelen. Vooraf bespreek ik de rubrieken waar ze op moeten letten. Denk bijvoorbeeld aan: hoe is de uitspraak, het gebruik van grammatica of de helderheid van de boodschap. De rubrieken zijn zo geconstrueerd dat je kijkt naar wat de student goed doet. Het is niet bedoeling om naar fouten te zoeken. Dit werkt ontzettend goed. Het is een laagdrempelige manier van feedback geven én ontvangen, waarvan de studenten veel leren. Ook laat ik studenten iedere periode een evaluatie invullen. Wat hebben ze geleerd? Wat vinden ze nog moeilijk? Waar willen ze aan werken? Aan het eind van het schooljaar nemen we deze formulieren samen door, en bespreken we of ze hebben geleerd wat ze willen leren.’

“Ik hoor vaak terug van collega’s dat het beoordelen in TOA goed werkt, dankzij de rubrieken. “

Maken jullie als Koning Willem I College gebruik van TOA?

‘Ja, zeker. Naast docent ben ik ook coördinator van Cabine (Centrale Afname Beoordelen Instellingsexamens Nederlands en Engels/MVT, red.). Dat betekent dat ik het nakijken van de schriftelijke examens in TOA coördineer. Eerder werkten we met zelfgeconstrueerde examens. Toen we overstapten naar TOA, was dat in het begin best wennen voor docenten. We waren gewend aan een ander systeem en een ander beoordelingsmodel. We moesten oude patronen doorbreken. Het duurde even voordat we grip hadden op de TOA-beoordelingscriteria, en onderling goed hadden afgestemd dat we de inhoud op dezelfde manier begrepen. Inmiddels zitten we op één lijn en bevalt TOA ons steeds beter. De kwaliteit van de nieuwe schrijfexamens is hoog en de onderwerpen liggen dicht bij de belevingswereld van studenten. Ik hoor vaak terug van collega’s dat het beoordelen in TOA goed werkt, dankzij de rubrieken. ’

Volgen jullie als docenten TOA-trainingen?

‘Iedere docent moderne vreemde talen kan zich aanmelden voor een TOA-basistraining en krijgt later nog een opfriscursus. Ik ook. Dit jaar heb ik twee bijeenkomsten georganiseerd. Na afloop zijn de evaluaties positief. Na zo’n training zijn docenten zich weer extra bewust van valkuilen en het belang van objectiviteit bij het beoordelen van een student.’

Wat leer jij zelf van deze trainingen?

‘Mijn valkuil is dat ik soms te streng ben. Ik heb geleerd om meer holistisch na te kijken en uit te gaan van can-do statements, in plaats van het alleen maar noteren van foutjes. Ook ben ik me meer bewust van het belang van het goed onderbouwen van feedback. Dit zorgt tijdens de inzage voor een leermoment voor studenten.’

“Na zo’n training zijn docenten zich weer extra bewust van valkuilen en het belang van objectiviteit bij het beoordelen van een student.”

Wat heb jij geleerd van het begeleiden van studenten?

‘Ik leer zelf snel. En ik doe dingen snel. Ik heb moeten leren dat dat echt niet voor iedereen geldt. Iedere student leert op zijn of haar eigen tempo. En iedere student heeft een ander rugzakje of niveau, waardoor ik flexibel moet zijn. Ik heb geleerd studenten ruimte te geven, en erop te leren vertrouwen dat ze deze ruimte ook zullen gebruiken.’

Heb jij tips voor collega docenten?

‘Wees jezelf en stel jezelf open, dat zorgt voor wederzijds respect. Toon interesse en luister naar studenten. Als een student vertelt over zijn zieke hond, informeer dan twee weken later hoe het met de hond gaat. Studenten waarderen het ontzettend als je interesse oprecht is.’