Mbo-docent Cristina Tanasa: ‘Durf te differentiëren in je klaslokaal’

Mbo-studenten staan aan het begin van hun loopbaan, maar ook van hun persoonlijke ontwikkeling. Docenten en onderwijsprofessionals spelen hierin een sleutelrol: zij zien waar kansen liggen en dagen studenten uit om het beste uit zichzelf te halen. In de rubriek Groeigesprekken spreekt TOA met mbo-docenten en coördinatoren over hoe zij bijdragen aan de groei van studenten. Hoe motiveren zij hen om net dat stapje extra te zetten? Hoe zorgen zij ervoor dat onderwijs aansluit bij ieders niveau en ambitie? En hoe helpt het TOA-toetsplatform hen hierbij? Deel 1: Cristina Tanasa.

Waarom is docent zijn van het mbo leuk?

‘De mbo-doelgroep is een hele eerlijke doelgroep. De studenten zeggen waar het op staat en hebben het hart op de tong. Hierdoor moet je zelf ook eerlijk en authentiek zijn, anders prikken ze zo door je heen. Dat heb ik in de eerste jaren van mijn werk echt moeten leren. Daarnaast is de doelgroep ontzettend divers: de studenten hebben verschillende leeftijden, achtergronden en volgen verschillende trajecten. Dit alles bij elkaar maakt het werk als docent voor mij iedere dag anders. Iedere dag is een verrassing.’

Hoe zorg jij ervoor dat jouw studenten de juiste groei doormaken?

‘Ik motiveer mijn studenten om het beste uit zichzelf te halen. Zo bespreek ik aan het begin van het schooljaar alle taalniveaus die er bij het vak Engels zijn. Ik leg uit dat studenten niet allemaal hetzelfde niveau hebben, en ze ook kunnen kiezen om een hoger niveau te volgen. Ze kunnen voor het maximaal haalbare gaan, als ze bereid zijn om ervoor te werken. Uiteraard is dit niet voor iedereen haalbaar, bijvoorbeeld vanwege een thuissituatie. Ik maak heel duidelijk dat er geen goed of fout is, en geen slim of dom. Het gaat om de mogelijkheden die je hebt en dat je kiest wat bij jou past. En daar help ik heel graag bij.’

Merk je dat deze aanpak werkt?

‘Ja, zeker. Ik houd weleens weddenschappen met studenten. Dan wed ik voor een taart dat ze het examen op het hogere niveau met een goed cijfer zullen afronden. Nou, ik heb al heel wat taarten mogen uitdelen! Het vraagt misschien wat meer van studenten, maar ik zie dat ze groeien van het vertrouwen dat ze krijgen.’

Wat voor maatwerk bieden jullie bij mboRijnland?

‘We zijn een paar jaar geleden begonnen met het aanbieden van modulair onderwijs. Studenten kiezen onder begeleiding hun eigen leerpad aan de hand van modules. Ook willen we meer werken met flexibel onderwijs: flexpeditie. Als een student bij de nulmeting bijvoorbeeld aantoont dat hij of zij het eindniveau al beheerst, dan bieden we een maatwerktraject aan dat wordt gemaakt in overleg met de docent. Dus dat zou kunnen betekenen dat een student het vak Engels na één in plaats van twee jaar afrondt, of soms al direct kan worden aangemeld voor examens. We bieden dit soort flexibele trajecten nu nog kleinschalig aan, maar we willen dit in de toekomst verder uitbreiden.’

“Door te differentiëren heeft iedere student het gevoel een traject te volgen dat past, waardoor ieder kan groeien op zijn of haar eigen manier.”

Verschillende trajecten en routes in één klas: kost jou dat veel extra tijd?

‘Soms bestaat een klas uit 25 studenten die verschillende trajecten volgen. Het geeft mij juist voldoening dat de student het onderwijs krijgt waar hij of zij behoefte aan heeft. Je kunt het gevoel hebben dat dit veel tijd kost, maar mijn ervaring is dat het juist tijd oplevert. Als ik alle studenten hetzelfde traject laat volgen, zal de helft van de klas ongemotiveerd zijn. Dat kost veel energie en levert frustratie op. Bij mij, maar ook bij studenten. Door te differentiëren heeft iedere student het gevoel een traject te volgen dat past, waardoor ieder kan groeien op zijn of haar eigen manier.’

Hoe evalueer jij met studenten?

‘Ik haal mijn informatie uit de resultaten van TOA-metingen, toetsen en examens. Daarnaast voer ik één op één gesprekken met een student, want het doormaken en stimuleren van groei is meer dan alleen het afnemen van toetsen.’

Jullie maken als onderwijsinstelling gebruik van het TOA-platform. Heb jij een TOA-training gevolgd?

‘Ja, tientallen. TOA-trainingen geven mij regelmatig een wake-up call, en de leermomenten brengen we na afloop direct in praktijk. Zo zitten we minimaal een keer per jaar met docenten Engels en Nederlands bijeen voor een kalibreersessie, waarin we los van elkaar gemaakte examens beoordelen. Daarna vergelijken we onze beoordelingen onder begeleiding van een TOA-adviseur. Vaak blijkt dat de cijfers die we geven uiteenlopen: de ene docent geeft een vier, de ander een acht. Terwijl het om dezelfde examens gaat en we dezelfde beoordelingscriteria hanteren. Samen met de TOA-adviseur gaan we na hoe dit kan en onderzoeken we hoe we als docenten op één lijn komen.

Een tijd geleden gaf de TOA-trainer ons een groeidocument: een pakket afspraken omtrent examens die hij door heel Nederland had verzameld. Naar aanleiding hiervan hebben we zelf een groeidocument gemaakt voor ons eigen college dat als leidraad kan worden gebruikt. Hierin staan afspraken waarin je je als docent houdt. Bijvoorbeeld: als een student in bepaalde gevallen I am met een kleine letter i schrijft, reken je dit niet fout. Zo’n groeidocument is niet alleen waardevol voor docenten, maar ook in het voordeel van de student.’

Word jij als docent actief betrokken bij de inhoud en ontwikkeling van het toetsmateriaal van TOA?

‘De TOA-deskundigen zijn continu in gesprek met ons, mbo-docenten. Zo vragen ze voordat ze nieuwe examens ontwerpen welke onderwerpen onze studenten op dit moment interessant vinden. Dat is heel goed: je haalt je informatie uit de meest betrouwbare bron. Ook vragen ze ons geregeld om een bijdrage te leveren tijdens het vaststellen van examens. Onze feedback verwerken ze in de definitieve examens. Ze vragen onze mening niet voor de vorm, maar doen daadwerkelijk wat met onze input.’

Heb jij tips voor collega docenten?

‘Durf studenten hogere niveaus aan te bieden, durf te differentiëren in het klaslokaal en durf tijd te maken voor persoonlijke leertrajecten. Maak tijd voor studenten, al is het maar kort. Er zijn altijd wel vijf minuten op een dag die je vrij kunt maken. Die vijf minuten kunnen het verschil maken in het leven van een student.’