Het leerlinggesprek
Yes! Alle toetsen zitten erop. Je klas heeft de hoofdtoetsen en de hart- en handeninstrumenten in het IEP LVS gemaakt. Nu is het tijd om met de leerling in gesprek te gaan. Hoe pak je dat aan? Hoe leren zowel jij als de leerling van de resultaten op de IEP Talentenkaart? Dit artikel neemt je mee in een leerlinggesprek en geeft suggesties om aan de slag te gaan met jouw leerlingen.
Succeservaring
Belangrijker dan welk resultaat ook is het gevoel dat een leerling heeft na het maken van een toets. Een leerling mag tevreden zijn over het maken van de toets, ongeacht zijn talenten. Een goede toets is namelijk een toets die past bij het niveau van de leerling: motiverend en uitdagend tegelijk. Daarom wil je eerst van de leerling weten: wat vond je goed gaan? En waarom? Waar ben je trots op? Het gaat er daarbij niet om of een leerling gelijk heeft of niet, het gaat om de beleving van de toetsen vanuit het kindperspectief.
Talentenkaart als uitgangspunt
Vervolgens pak je de Talentenkaart erbij. Voor jullie beide is de Talentenkaart een houvast om te zien welke doelen er zijn behaald en op welk vlak de leerling is gegroeid. Vooral die groei is belangrijk. Het brengt in beeld hoe de leerling zich heeft ontwikkeld in de afgelopen periode.
Hoe bespreek ik de Hoofd-toetsen met mijn leerling?
Cijfertjes en grafieken
Op de Talentenkaart is ruimte voor een persoonlijke notitie van de leerkracht. Je kunt deze ruimte ook gebruiken om de leerling te laten reflecteren. Laat de leerling opschrijven wat hij of zij de afgelopen periode goed vond gaan en juist lastig vond. Klopt het gevoel van de leerling bij wat er op de Talentenkaart staat? Waar wil hij de komende periode tijd voor en hulp bij? Door de leerling dit zelf op te laten schrijven maak je hem meer eigenaar van zijn eigen ontwikkeling.Behalve een stukje tekst met reflectie staan er ook veel cijfers op de Talentenkaart. Omdat de cijfers zijn weergegeven in een grafiek en leergroei-metertjes, kun je deze goed uitleggen aan een leerling. ‘Kijk, Zoey, bij rekenen heb je niveau 3b gehaald. Je hebt de lessen van groep 3 dus goed begrepen en je kunt de opdrachten ook al maken! En zie je deze stijgende lijn in de grafiek? Die geeft aan dat je mooi gegroeid bent sinds de laatste toets.’
Eigen ontwikkelroute
Essentieel bij het bespreken van de resultaten is de focus op de leergroei. Waar is de leerling in gegroeid? Wat vond de leerling nog lastig? Elke leerling heeft zijn eigen ontwikkelroute. Zo maakt Zoey misschien een sprong met haar rekenvaardigheden tijdens de eerste periode van het schooljaar, maar vragen in de tweede periode andere vaardigheden meer aandacht. Er is altijd een wisselwerking tussen de talenten van de leerling en de vaardigheden waar een leerling wat harder aan moet werken.
Inzoomen op de domeinen
Vervolgens kijk je samen met de leerling naar de detailscores. Scoort Zoey lager op het domein Meten en Meetkunde dan je verwacht had? Dan kun je voorbeelden uit de lesstof erbij halen om de toetsresultaten nog beter uit te leggen. Je laat zien welke domeinen er al heel goed gaan en welke nog moeilijk zijn voor de leerling. Daarbij is het interessant om te vragen of de leerling dit zelf ook ervaart.
Het leerlinggesprek in de bovenbouw
Het gesprek met een leerling in de bovenbouw gaat niet veel anders dan met een leerling in een lagere groep. Je hebt wel meer gegevens waar je op kunt reflecteren. Het is belangrijk om ook hierbij de focus te houden op de ontwikkelroute van de leerling. Welke doelen hebben we gesteld? Wat gaat goed? En waar heeft de leerling nog extra tijd en hulp bij nodig? Start ook dit gesprek vanuit het perspectief van het kind. Dat doe je door eerst te vragen hoe de leerling de toetsen heeft beleefd, voordat je de Talentenkaart erbij pakt.
Hoe bespreek ik Hart en Handen?
Het zelfbeeld van een leerling
Op de Talentenkaart staan ook de resultaten van de hart- en handeninstrumenten. Die worden weergegeven in spindiagrammen. Met de spindiagrammen van de hart- en handeninstrumenten kijk je op een andere manier naar de leerling. Je ontdekt welk beeld de leerling van zichzelf heeft ten aanzien van de sociaal-emotionele ontwikkeling, de leeraanpak en het creatief vermogen. Samir, in het voorbeeld hieronder, vindt dat hij nieuwsgierig en volhardend is maar heeft wat moeite in de interactie met andere kinderen. Over zijn leeraanpak is hij op alle aspecten tevreden.
De Praatplaat
Alle antwoorden op de hart- en handeninstrumenten zijn goed, maar soms komt dat wat de leerling heeft ingevuld niet overeen met wat je als leerkracht ziet. In het leerlinggesprek kun je dat bespreken. Onze Praatplaat helpt je bij het stellen van handige vragen. Heeft Samir de toetsvragen wel goed begrepen? Wat maakt dat hij zo positief is over zijn organiserend vermogen? Bespreek ook de punten die een leerling nog niet of in mindere mate beheerst, maar waar hij wel in wil groeien. Samen kunnen jullie een manier bedenken om hiermee aan de slag te gaan. Schrijf bijvoorbeeld op welke ontwikkeling gewenst is, hoe jullie dat samen willen aanpakken en op welke manier jij dat gaat meten. Voor Samir, die moeite heeft om interactie aan te gaan met andere leerlingen, kan een tussenstap zijn om een opdracht te doen met het klasgenootje dat naast hem in de klas zit. De volgende stap, na de tussenevaluatie, is dan bijvoorbeeld om met een groepje samen te werken.
Er zijn veel manieren om aan de slag te gaan met wat de hart- en handeninstrumenten over een leerling vertellen. Kijk goed naar het kind: wat kan hem helpen? Om je hierbij te helpen, hebben we een samenwerking met een aantal partijen op het gebied van hart en handen. Kijk op onze website voor meer informatie over o.a. HiRO en de Gelukskoffer.
Tot slot: wat zou jij nog graag beter willen kunnen?
In de vorige fasen van het gesprek hebben jullie de Talentenkaart doorgenomen. Die vormt een momentopname van de afgelopen periode. Nu is het tijd om samen met de leerling vooruit te kijken. Vooral bovenbouwleerlingen weten wat hun sterke kanten zijn en waar ze nog ruimte hebben om zich te ontwikkelen. Het is vaak niet haalbaar om aan alle punten tegelijk te werken, dus kun je samen bespreken waar jullie de komende periode mee aan de slag gaan. In het volgende leerlinggesprek pak je deze punten er natuurlijk weer bij.
Zo is het leerlinggesprek heel waardevol in het groeiproces van jouw leerlingen. Met de Talentenkaart neem je de leerling stap voor stap mee. Jij leert nog meer over de leerling en de leerling leert veel over zijn eigen ontwikkeling. Dat geeft jou handvatten om de leerling verder te helpen en het geeft de leerling een intrinsieke motivatie om te groeien!