Hoe het ROC van Amsterdam met TOA-connect een examen bespaart én Engels in de beroepscontext examineert

Hoe is het proces van examenontwikkeling binnen TOA-connect bevallen?  

“Dat is goed bevallen. TOA is erg servicegericht. Jullie zijn altijd bereikbaar en er worden goede afspraken gemaakt die jullie nakomen. De inhoudelijke sessies met onze docenten en jullie toetspecialisten verliepen goed. We merkten duidelijk dat we met echte specialisten op het gebied van examenontwikkeling werkten. Er werd snel vervolg gegeven op de inhoudelijke sessies en het was helder wanneer het traject afgerond zou zijn. De transparantie vanuit TOA met betrekking tot wat er per fase opgeleverd zou worden, was prettig.” 

Wat heeft TOA-connect jullie opgeleverd? 

 “De samenwerking met TOA-connect heeft ons in de eerste plaats iets heel praktisch opgeleverd, wat tegelijkertijd een groot verschil maakt. Door het examen dat we in samenwerking met jullie hebben ontwikkeld, hoeven onze niveau 4 Business Services studenten één examen minder te doen. Het gaat hier om een beroepsgericht vaardigheidsexamen Engels dat inhoudelijk één op één vergelijkbaar is met het generieke examen Engels. Dit heeft ons duizenden examenafnames bespaard en het gehele proces dat hieromheen zit.”  

“We hebben dit voor elkaar gekregen door goed te kijken wat er nodig is om het kwalificatiedossier te dekken op het gebied van Engels. Hierbij hebben we het beroepsgerichte examen Engels, dat voor de niveau 4 uitstroomrichtingen van Business Services gemaakt is, vergeleken met het generiek examen Engels en zijn we erachter gekomen dat er veel overlap tussen beiden is. We hebben toen besloten om het beroepsgericht examen te schrappen en het generiek examen per uitstroomrichting te verrijken met beroepscontext, waardoor het binnen de opleidingen van niveau 4 Business Services afgenomen kon worden. Door samen te werken met TOA-connect hebben we examens gemaakt die zowel het kwalificatiedossier dekken, als de beroepscontext omvatten.”

“Door TOA-connect konden we de examinering van Engels efficiënter aanpakken én in de beroepscontext plaatsen” 

Marieke Kuijper, domeinmanager bij ROC van Amsterdam en Flevoland

Kun je uitleggen waarom dit zo’n groot verschil maakt? 

“Zeker. De niveau 4 Business Services opleidingen hebben een zware examinering met veel examens die vaak ook nog eens erg theoretisch zijn. Dan wil je studenten niet belasten met extra examens als dat niet nodig is. Het besparen van een examen maakt in dit geval dus echt impact.”

“Daarnaast werkt het op het gebied van taal enorm voor mbo-studenten als de examens contextrijk zijn. Dus examens waar ze zich iets bij kunnen voorstellen en die passen bij wat ze aan het leren zijn. Dat doet de studenten recht. Ik denk zelfs dat dit de resultaten positief beïnvloedt. Of dit ook echt zo is, moeten we nog even afwachten. Als blijkt dat studenten inderdaad beter presteren binnen een beroepscontext dan een generieke context, wil ik daar meer in ondernemen. Helemaal omdat er op het moment veel aandacht is voor basisvaardigheden als taal. We willen taalonderwijs zoveel mogelijk laten aansluiten bij de beroepscontext. TOA-connect ondersteunt die ambitie.”

Zoals je aangeeft heeft TOA-connect invloed gehad op de toetsdruk onder studenten. Was dat een doel dat jullie voor ogen hadden?

“Ja, het is één van de redenen waarom we aan dit traject zijn begonnen. De toetsdruk binnen ons domein is relatief hoog. Je gaat toch kijken wat er op het gebied van examinering nou echt nodig is en wat niet. Wat moeten studenten weten op welk vlak, is de vraag die we onszelf steeds stellen. En gaan we daarin mee met alle examens die de leveranciers standaard aanbieden of denken we zelf na, blijven we kritisch en houden we oog voor mogelijkheden om het net anders in te richten. Door met TOA-connect te werken konden we de kwaliteit van de examens verhogen door beroepscontext toe te voegen.”

“Hierdoor hebben we overigens niet alleen de toetsdruk onder studenten verlaagd, maar ook onder docenten. Die worden nog weleens vergeten binnen dit thema. Voor docenten betekent het namelijk dat ze hun studenten maar voor één examen hoeven voor te bereiden. Bovendien wordt er in mijn ogen winst behaald doordat de docent min of meer gedwongen wordt om beroepsgerichter onderwijs aan te bieden. En dat is wat we willen: mbo-onderwijs dat functioneel is, óók voor de generieke vakken.”

“Herkenbaarheid is echt de sleutel voor onderwijs dat studenten motiveert” 

Marieke Kuijper, domeinmanager bij ROC van Amsterdam en Flevoland

Geven studenten zelf ook aan dat ze behoefte hebben aan meer beroepscontext in examens? 

“Zeker. Ik hoor van veel studenten dat ze de examens en stof vaak saai vinden. Ze vinden bijvoorbeeld dat het taalonderwijs in veel opzichten losstaat van hun opleiding. Soms vragen ze zich echt af waarom ze het moeten doen en ervaren ze het al snel als een noodzakelijk kwaad. Voor hen is het van grote meerwaarde om iets te leren waarbij ze gelijk ervaren en voelen dat ze er iets aan hebben voor het beroep dat ze willen uitoefenen. Herkenbaarheid is echt de sleutel voor onderwijs dat hun motiveert. TOA-connect examens zijn daardoor bij uitstek geschikt, omdat we ze zo kunnen vormgeven dat ze herkenbaar zijn voor studenten binnen een beroepscontext. Ik merk intern vanuit andere domeinen dat er ook interesse is voor zulke examens en de behoefte breder ligt. Voor andere opleidingen zijn er weer andere combinaties mogelijk.”

Kun je in die zin zeggen dat TOA-connect aansluit bij de toekomst van examinering in het mbo? 

“De examinering in het mbo is de afgelopen jaren fors opgetuigd. De ruimte die we hebben is beperkt, we werken allemaal met leveranciers en ontwikkelen zelf weinig. Dat maakt ons in sommige opzichten afhankelijk en daardoor heb je als onderwijsinstelling niet altijd invloed op hoe jouw examinering eruitziet. En dat terwijl er in het onderwijs zelf een beweging gaande is richting flexibilisering en een modulaire insteek, met als uitgangspunt: een leven lang ontwikkelen. Ik denk dat het mbo die richting volgt en dat deze ontwikkelingen binnen vijf jaar de kern vormen van het onderwijs. Onderwijsinstellingen en studenten moeten meer wendbaar zijn. De wereld verandert aan de lopende band, dus je redt het niet meer met een opleiding die voor drie jaar is vastgelegd.”

Marieke vervolgt: “Dat vraagt ook om een andere vorm van examinering. Bijvoorbeeld een die meer programmatisch is, waarbij je met feedback en feedforward het leerproces van de student begeleidt naar een eindpunt. De route die de student aflegt, moet op maat zijn. De gedachte van een vaste route van drie jaar met aan het eind een examen, verdwijnt naar mijn mening. TOA-connect is een stap in de nieuwe richting die we met z’n allen opgaan. Zo kunnen we namelijk meer aansluiten bij het leerproces van de student en de context waarbinnen een student zich bevindt. Uiteindelijk is een TOA-connect examen ook een summatief examen, maar het is wel een begin en kan een opmaat zijn tot nieuwe vormen van examinering.”

“Onderwijsinstellingen en studenten moeten wendbaar zijn” 

Marieke Kuijper, domeinmanager bij ROC van Amsterdam en Flevoland

Denk je dat binnen de toekomst van het mbo-onderwijs er meer samenwerking zal plaatsvinden tussen onderwijsinstellingen en examenontwikkelaars? 

“Ja. Het gaat in onderwijsland al steeds vaker over co-creatie en sociale innovatie. Voor ons als onderwijsinstelling wordt het steeds urgenter om samen op te trekken met het werkveld. Zo kunnen we beantwoorden aan de snel veranderende wereld waar we onze studenten voor opleiden. Daarvoor moeten we van een leverancier-klant relatie naar een warme samenwerking. Een samenwerking met korte lijntjes, waardoor we gelijk kunnen inspelen op wat er gebeurt om ons heen. Door van elkaars expertise te leren, kunnen we het onderwijs steeds door blijven ontwikkelen.”

“Ik vind TOA een partij die al veel van deze gevraagde kwaliteiten laat zien. Jullie werken op maat en bewegen snel mee met wat nodig is. In die zin zit dat al meer dan gemiddeld in jullie DNA. En deze kenmerkende waarden heb ik ook duidelijk in onze samenwerking tijdens het TOA-connect project teruggezien.”